Ασκήσεις ισορροπίας - ---- - Νοιάζομαι ή Εξουσιάζω?

Αυτό που συνήθως βιώνουμε πάνω στο στρωματάκι Γιόγκα, το βρίσκουμε σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής.

Νοιάζομαι ή εξουσιάζω όταν κάνω προσπάθεια για να ισορροπήσω ---- το σώμα μου, το πνεύμα μου, τις σχέσεις μου με τους άλλους?

Η έννοια της επίγνωσης μπορεί να δώσει τροφή για σκέψη στην καθημερινότητα, ακόμα και από μια απλή αλληλεπίδραση με δικούς μας ανθρώπους. Το παρακάτω μικρό περιστατικό είναι ενδεικτιικό και πολύ προσφιλές σε όλους νομίζω. Ένα ήσυχο πρωινό στο τελείωμα ενός επίμονου κρυώματος, εξελίχθηκε μια απλή αλλά αποκαλυπτική αλληλεπίδραση σε στενό οικογενειακό κύκλο καθώς είμαστε όλοι έτοιμοι για γεύμα κάπου έξω.

Μιλώ για το κρύωμα θέτοντας το πλαίσιο, γιατί ξεκάθαρα κυριαρχούσαν ακόμα μέσα μου απομεινάρια σωματικής και ψυχικής κούρασης. Ενώ λοιπόν δεν υπήρχε κάποιος λόγος βιασύνης ή έντασης, απευθύνθηκα στους υπόλοιπους με απολυταρχικό τρόπο λέγοντάς τους να βιαστούν προκειμένου να βγούμε για το γεύμα. Ο τρόπος επικοινωνίας μου σαφέστατα βασίζεται στο νοιάξιμο, αλλά ο τόνος της φωνής βγήκε φανερά επιτακτικός και ακούσια κοφτερός. Όλοι γύρισαν και με κοίταξαν ενοχλημένοι. Αυτή η μικρή στιγμούλα καθρέφτισε ένα ευρύτερο επικοινωνιακό μοτίβο σε άλλες πτυχές κοινωνικά ή πολιτικά.

Σκεφτείτε την αλληλεπίδραση με φίλους αλλά και την αλληλεπίδραση οποιουδήποτε ιδρυτή επιχείρησης ή οργάνωσης, όπου το πάθος και το όραμα του έχει μετατραπεί σε μεγάλη επιτυχία. Σε αυτό έχει συντελέσει το γεγονός ότι έχει εμπιστοσύνη στην ομάδα αλλά παράλληλα φροντίζει να την ενδυναμώσει. Και εδώ υπάρχει αυτή η μικρή άσκηση σε ισορροπίες: θα χρειαστεί ν’αφήσει τον έλεγχο της ομάδας και να ορίσει το πλαίσιο ενδυνάμωσής της. Τα όρια είναι δυσδιάκριτα. Προκειμένου να τεθούν όρια και να υλοποιούνται οι στόχοι, η ομάδα ζήτησε να καθοριστεί με σαφήνεια το εξής -> είτε να οριστεί η διαδικασία που πρέπει να ακολουθήσει, ή να οριστούν τα αποτελέσματα που επιθυμούσε ο ιδρυτής, αλλά όχι και τα δύο.

Όλες αυτές οι ιστορίες υπογραμμίζουν έναν συνεχή και πανανθρώπινο αγώνα: τη λεπτή γραμμή μεταξύ της φροντίδας και του ελέγχου των ανθρώπων με τους οποίους συνεργαζόμαστε και αγαπάμε.

Διακρίνοντας τη φροντίδα από τον έλεγχο τόσο στις ινδικές παραδόσεις όσο και στη δυτικά βασισμένη ψυχολογία, η φροντίδα και ο έλεγχος διαφοροποιούνται από το πλαίσιο, τις υποκείμενες προθέσεις και τις επιπτώσεις τους.

** Από την ινδική σκοπιά—-> Η ινδική σοφία, με το πλούσιο χαλί από ινδουιστικές, βουδιστικές και τζαϊνιστικές φιλοσοφίες, προσφέρει μια λεπτή κατανόηση της φροντίδας και του ελέγχου. Η φροντίδα, ή Karuna (Καρούνα) στον Ινδουισμό και τον Βουδισμό, τονίζει τη συμπόνια και την ανιδιοτελή επιθυμία για την ευημερία των άλλων. Δίνεις αυτό που χρειάζεται να δώσεις τη δεδομένη στιγμή χωρίς να περιμένεις τίποτα σε αντάλλαγμα. Πρόκειται για υποστήριξη χωρίς προσκόλληση στο αποτέλεσμα, αντικατοπτρίζοντας έναν βαθύ σεβασμό για την αυτονομία του ατόμου.

Από την άλλη πλευρά, ο έλεγχος μοιάζει με το Ahamkara (το εγώ), όπου οι ενέργειες πηγάζουν από το προσωπικό συμφέρον ή από την επιθυμία να επιβάλει κανείς τη θέλησή του, συχνά αγνοώντας τη φυσική ροή της ζωής (Dharma, Ντάρμα). To Dharma στην ινδική φιλοσοφία περιλαμβάνει την εγγενή ή/και καθορισμένη πραγματικότητα του ανθρώπου που έχει να κάνει με το ήθος, τη δικαιοσύνη και τους φυσικούς νόμους.

** Από τη σκοπιά της σύγχρονης ψυχολογίας: Ψυχολογικά, η φροντίδα σχετίζεται με την ενσυναίσθηση, την ενεργητική ακρόαση και την ενδυνάμωση, ενισχύοντας την αίσθηση της ασφάλειας και του ανήκειν. Ο έλεγχος ωστόσο, πηγάζει από το άγχος, τον φόβο ή την ανάγκη προβλεψιμότητας, που εκδηλώνεται ως ακαμψία, μικροδιαχείριση ή ακόμα και εξαναγκασμός, που μπορεί να οδηγήσει σε αντίσταση και συναισθηματική απόσταση.

Οποιαδήποτε σκοπιά και να προσεγγίζεις, θέλεις να βρεθείς σε κατάσταση ισορροπίας. Η εξισορρόπηση φροντίδας και ελέγχου απαιτεί επίγνωση και πρόθεση.

------ Επικοινωνία με συμπόνια και σαφήνεια ~~ Τι νιώθω και πως θα ήθελα να νιώθω στη θέση του άλλου?

------ Επικοινωνία με καθοδήγηση και υποστήριξη, ενθαρρύνοντας πρακτικές και όχι επιβάλλοντας τρόπους ~~ Υποστηρίζω τις πρακτικές του άλλου?

------ Επικοινωνία με σκοπό την ακρόαση και ευελιξία. Η παρόρμηση για έλεγχο μειώνεται ξέροντας ότι υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις ~~ Ακούω τον συνομιλητή μου?

Με άλλα λόγια, αυτό που σκέφτομαι, αυτό που λέω και αυτό που κάνω διακατέχονται από αρμονία? Τα αποτελέσματα ευθυγραμμίζονται με τις προσδοκίες μου, τις προσδοκίες του περιβάλλοντός μου και ευρύτερα την κοινωνία?

Είμαι στον δρόμο του Dharma?

Οι ισορροπίες είναι λεπτές και χρειάζεται εξάσκηση στην επίγνωση και τον στοχασμό. Όπως ακριβώς εξασκείται το σώμα για να δυναμώσει, η ανάσα για να 'ανοίξει', έτσι και οι έννοιες αυτές χρειάζονται συνειδητή εξάσκηση για καλύτερες σχέσεις και αποτελεσματικές λύσεις.

Είμαι βέβαιη ότι αν η παιδεία βασιζόταν σε τέτοιου είδους ποιότητες, ο κόσμος θα ήταν διαφορετικός. Από τον μικρόκοσμο της καθημερινότητας, μέχρι τις μεγάλες πολιτικές αποφάσεις.

Εύχομαι να σας συναντήσω κάπου στο μονοπάτι.. :-)